Op 18 januari speelde ik samen met Francien Post het fluit-harp concert van Mozart in een volle Xaveriuskerk in Amersfoort.
Het was een feest om dit concert eindelijk te kunnen uitvoeren met de Orkest Vereniging Amersfoort o.l.v. Hendrik Jan Brethouwer.
Hoewel wij beiden het stuk tijdens onze studietijd hebben gestudeerd, was het er in de ruim 25 jaar dat wij nu samen spelen nog nooit van gekomen het daadwerkelijk uit te voeren.
Lees hieronder de teksten uit het programmaboekje en geniet lekker na!
opname
Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791)
componeerde zijn Concert voor fluit, harp en orkest in Parijs. Nadat hij als wonderkind elke denkbare stad in Europa had bezocht, was de jonge componist nu op zoek naar een vaste aanstelling. Om intussen in zijn onderhoud te voorzien, gaf hij les aan de welgestelden en componeerde hij op bestelling. Een van zijn compositieleerlingen was Marie-Louise-Philippine Bonnières, de dochter van de Hertog van Guînes. Vader speelde uitstekend fluit en vroeg Mozart een werk te componeren dat hij met zijn harp spelende dochter kon uitvoeren. Het is niet bekend of het er ooit van gekomen is, in ieder geval heeft Mozart geen geld ontvangen voor zijn werk.
'WIJ WILLEN VANAVOND DE GENIALITEIT EN DE LEVENSLUST VAN MOZART OVERBRENGEN'
Ze spelen al zo'n kwart eeuw met elkaar samen en kennen elkaar door en door. Delen lief en leed én hun passie voor muziek. Voor Judith Jamin (harp) zijn er maar weinig mensen met wie het muzikaal zo klikt als met Francien Post (fluit). 'We hoeven elkaar niet eens aan te kijken wanneer we samen spelen omdat we precies op dezelfde manier ademen in muziek.' Het klikt ook omdat ze samen veel lol hebben. Francien: 'Wij zien van veel dingen de humor in, ook van onszelf. Neem alleen al het feit dat we eigenlijk een bloedhekel hebben aan fluit-harp duo's. Ha ha!'
Het is een heerlijk muzikaal stel met wie de OVA vanavond het fluit-harp concert van Mozart speelt. Een magisch stuk volgens beide solisten en voor beiden ook een debuut om het samen met orkest te spelen. Ze zij ontzettend blij dat ze het concert eindelijk kunnen doen. Voor Francien was het zelfs de reden dat ze fluit is gaan spelen. 'Toen ik als 4-jarige naar deze muziek luisterde heeft de klankschoonheid en de levenslust van de fluit zich voorgoed in mij genesteld.'
Eigen Carrière
Francien en Judith vormen dan wel een kwart eeuw samen een duo, naast het samen optreden hebben ze ook hun eigen carrière in de muziek. Beiden zijn doorgewinterde muziekdocenten en proberen hun passie voor muziek aan anderen over te dragen. Francien stelt dat het bij de dwarsfluit gaat om 'fluiten met hart en ziel én hersenen.' Eh, hoe combineer je dat samen? Francien: 'Fluiten met hart en ziel spreekt voor zich; niets is zo erg als onbezield fluitspel. Maar hersenloos fluitspel vind ik ook vreselijk! Het is als een redenaar: als je niet weet waar je het over hebt, wordt het een slecht verhaal. Voorbereiding is ongelooflijk belangrijk voor een goed concert. Hoe studeer je, wat bedoelde de componist, wat wil je uitdrukken, hoe bereik je dat, wat is je mindset? Muziek maken is een ambacht en dat gun ik iedereen. Het is heerlijk om thuis te geraken op een instrument.
Een hele investering ook; altijd weer die fluit oppakken en studeren, die lichamelijke beheersing van mond, adem, vingers. Alles komt eraan te pas. Maar er kan een nieuwe wereld voor je open gaan. Door het ambacht komt de weg vrij en kun je echt muziek maken. Ik kan niet zonder. Uiteindelijk is een investering in je instrument een investering in jezelf en je persoonlijke groei. Zonder ambacht geen kunst.'
Judith verloor op haar 12e haar hart aan de harp. 'Geen idee waarom ik het grootste instrument wilde bespelen dat er bestaat. Mijn ouders vonden het eerst maar niks; een gezin met vier kinderen heeft wel andere prioriteiten. Toch bleef ik volharden en via de kleine harp ging ik na drie jaar echt over op de pedaalharp. De klank, de omarming van het instrument en de enorme diversiteit aan klankkleuren boeien mij tot op de dag van vandaag.' Het lesgeven heeft Judith wel moeten leren waarderen. 'Als je naar het conservatorium gaat, heb je maar één drive: je instrument supergoed leren bespelen. Lesgeven heeft dan geen prioriteit. Naarmate ik ouder werd groeide de behoefte om mijn ideeën over het harpspel te delen en bleek ik vooral het lesgeven aan beginners enorm leuk te vinden. Het allerbelangrijkste is dat er plezier in het musiceren is. De rest is bijzaak. Of iemand nu veel of weinig talent heeft, veel of weinig ervaring, het maakt niet uit. Iemand moet wel willen leren en met jouw input ook echt iets willen doen. Op zo'n manier werkt lesgeven twee kanten uit. Leerlingen die denken snel klaar te zijn in een paar lesjes, houden het bij mij niet lang vol.'
MoMA
Judith en Francien maken deel uit van een groep muziekdocenten die samenwerkt in Amersfoort.: Muziek opMaat Amersfoort (MoMA). Door dit samenwerkingsverband komen de docenten met elkaar in aanraking en sparren en leren van elkaar. Samen zorgen ze ook voor allerlei samenspeelmogelijkheden, inspirerende workshops en superleuke en gevarieerde leerlingconcerten.
Warm bad
Hoewel grote liefhebbers van kamermuziek, vinden beide solisten het geweldig om samen met de OVA het fluit-harp concert van MOzart te vertolken. Judith: 'SPelen met een amateurorkest is superleuk! Juist omdat het plezier er vanaf spat. Er gaat niets boven he werken met mensen die allemaal iets moois willen maken.' Francien voegt to: 'Spelen met een amateurorkest is een warm bad. Helemaal met de OVA, dat al zo'n lange historie heeft. Al jarenlang spelen er twee leerlingen van mij in mee en in het verleden heeft het orkest ook al eens twee jonge leerlingen van mij begeleid. Bovendien ken ik heel veel mensen die in dit orkest spelen of speelden en coach ik af en toe de blazers. We hebben al een hele geschiedenis samen.'
Mozarts fluit-harp concert
Voor Judith is dit concert van Mozart vooral een technische uitdaging voor de harp. 'Het moet allemaal klinken of het een eitje is, maar neem van mij aan dat je dit stuk niet kunt spelen wanneer je net uit je bed komt. Het vraagt een constante alertheid en een enorme souplesse van je vingers. Je kunt je geen moment van twijfel veroorloven. Wat wij vanavond willen overbrengen is de genialiteit en de levenslust van Mozart en die zit 'm in de balans tussen het lichte frivole en in de diepgang.' Francien: 'Het concert lijkt eigenlijk op een opera: majestueuze en energieke thema's tegen lieflijke, branie tegen drama, er zit een heel plot in. Als we elkaar, het orkest, het publiek en de dirigent mee hebben kunnen zuigen in het plot en even het gevoel hebben gekregen los te zijn gekomen van de grond, dan is voor ons het concert geslaagd!'